İşe İade Davası Şartları Nelerdir?

İşe iade davası, haksız veya geçersiz nedenle işten çıkarılan çalışanların, işlerine geri dönme hakkını aradığı bir hukuki süreçtir. Bu dava, hem işçinin haklarını korumayı hem de işverenin keyfi fesihlerini önlemeyi amaçlar. Yazımızda işe iade davası şartlarını, başvuru sürecini, süre sınırlarını ve davanın olası sonuçlarını detaylı şekilde ele alıyoruz.

İçindekiler

İşe İade Davası Nedir?

İşe iade davası, iş sözleşmesi geçerli bir neden olmaksızın feshedilen çalışanların, iş mahkemesi aracılığıyla yeniden işe alınma talebinde bulunduğu bir davadır. Bu dava, 4857 sayılı İş Kanunu’nun 18 ila 21. maddeleri arasında düzenlenmiş olup, iş güvencesi kapsamında yer alır. İşçinin işine iade edilmesi için belirli koşulların sağlanması gerekir.

İşe İade Davası Şartları Nelerdir?

İşe iade davası açabilmek için bazı temel koşulların yerine getirilmesi gerekir. Bu koşullar, işçinin hukuken korunabilir bir talep oluşturabilmesi açısından önemlidir.

İşyerinde En Az Altı Ay Çalışma Şartı

İşçinin işe iade davası açabilmesi için aynı işyerinde en az altı ay çalışmış olması gerekmektedir. Bu süre, iş güvencesi kapsamında değerlendirilen çalışanları korumayı hedefler.

Otuz veya Daha Fazla İşçi Çalıştırma Şartı

İşe iade davası açılabilmesi için işyerinde otuz veya daha fazla işçinin çalışıyor olması gerekir. Bu sayı, sadece tek bir işyeri için değil, aynı işverene ait tüm işyerlerinin toplam çalışan sayısı üzerinden hesaplanır.

Belirsiz Süreli İş Sözleşmesi Olması

İşe iade davası, yalnızca belirsiz süreli iş sözleşmesiyle çalışan işçiler tarafından açılabilir. Belirli süreli iş sözleşmeleri, süresi dolduğunda kendiliğinden sona erdiği için bu hak kapsamında değerlendirilmez.

Geçerli Fesih Nedeni Bulunmaması

İşveren, iş sözleşmesini feshederken geçerli bir neden göstermek zorundadır. Performans düşüklüğü, devamsızlık veya işyeri disiplini ihlali gibi nedenler geçerli sayılabilir. Ancak işveren bu gerekçeleri somut delillerle ispatlayamazsa, fesih geçersiz kabul edilir ve işçi işe iade talebinde bulunabilir.

İşe İade Davası Açma Süresi Ne Kadardır?

İş sözleşmesi feshedilen çalışan, fesih bildiriminin tebliğinden itibaren 30 gün içinde işe iade davası açmalıdır. Bu süre hak düşürücü niteliktedir, yani 30 gün geçtikten sonra dava hakkı ortadan kalkar. İşçi, öncelikle arabulucuya başvurmalı, uzlaşma sağlanamaması durumunda ise dava açma yoluna gitmelidir.

İşe İade Davası Süreci Nasıl İşler?

İşe iade davası süreci, arabuluculuk aşamasıyla başlar ve mahkeme kararıyla sonuçlanır. Sürecin düzenli yürütülmesi için belirli adımlar izlenir.

Arabulucuya Başvuru

İşe iade davası açmadan önce, işçi mutlaka arabulucuya başvurmalıdır. Arabuluculuk görüşmeleri genellikle üç hafta içinde sonuçlanır. Uzlaşma sağlanamaması durumunda işçi, arabuluculuk son tutanağıyla birlikte dava açma hakkı kazanır.

Mahkemeye Başvuru ve Dava Açılması

İşçi, arabuluculuk sürecinden sonra 2 hafta içinde iş mahkemesinde işe iade davası açabilir. Mahkeme, işverenin fesih nedenlerini değerlendirir, delilleri inceler ve karar verir. Eğer fesih geçersiz bulunursa işçinin işe iadesine hükmedilir.

Mahkeme Kararının Uygulanması

Mahkeme işe iade kararı verdikten sonra işçi, kararın kesinleşmesinden itibaren 10 iş günü içinde işverene başvurarak işe başlamak istediğini bildirmelidir. İşveren, bu bildirime rağmen işçiyi işe başlatmazsa tazminat ödemek zorunda kalır.

İşe İade Davasında Tazminat Hesaplaması

İşe iade davası sonucunda işverenin işçiyi işe başlatmaması durumunda, mahkeme tarafından belirlenen işe başlatmama tazminatı ödenir. Bu tazminat genellikle 4 ila 8 aylık brüt ücret tutarı arasındadır.

İşe Başlatmama Tazminatı Ne Kadar?

Çalışma Süresi	Tahmini Tazminat Aralığı
6 Ay – 1 Yıl Arası	4 Aylık Brüt Ücret
1 – 3 Yıl Arası	6 Aylık Brüt Ücret
3 Yıl Üzeri	8 Aylık Brüt Ücret

Bu tazminat miktarı, işçinin kıdemine, ücretine ve mahkeme değerlendirmesine göre değişiklik gösterebilir.

İşe İade Davasında Arabuluculuk Zorunlu mu?

Evet, işe iade davası açılmadan önce arabuluculuk başvurusu zorunludur. 2018 yılında yürürlüğe giren düzenleme ile iş mahkemelerinde dava açmadan önce arabuluculuk aşaması getirilmiştir. Arabulucuya başvurmadan doğrudan dava açılması halinde, dava usulden reddedilir.

İşe İade Davası Ne Kadar Sürer?

İşe iade davaları genellikle 2 ila 4 ay arasında sonuçlanır. Ancak dosya yoğunluğu, tanık beyanları ve bilirkişi raporları gibi unsurlar süreci uzatabilir. Arabuluculuk süreci de eklendiğinde, toplam süreç 4 ila 6 ay arasında değişebilir.

İşe İade Davasını Kazanan İşçi Ne Yapmalı?

İşe iade davasını kazanan işçi, kararın kesinleşmesinden itibaren 10 iş günü içinde işverene yazılı olarak başvuruda bulunmalıdır. İşveren bu talebi kabul etmezse işçiye 4 ila 8 aylık tazminat öder. Ayrıca işçi, boşta geçen en fazla 4 aylık ücretini de alma hakkına sahiptir.